Cho các dung dịch không màu của các chất sau: NaCl, K2CO3, Na2SO4, HCl, Ba(NO3)2. Hãy phân biệt các dung dịch đã cho bằng phương pháp hóa học mà không dùng thêm hóa chất nào khác làm thuốc thử. Viết các phương trình hóa học, nếu có.

Cơ bản - Tự luận

Đáp án:

Lấy mỗi dung dịch một ít rồi chia ra 5 ống nghiệm có đánh số. Cho lần lượt từng dung dịch vào các dung dịch còn lại, hiện tượng thí nghiệm được ghi trong bảng sau:

	NaCl	K2CO3	Na2SO4	HCl	Ba(NO3)2	Kết luận
NaCl	—	—	—	—	—	—
K2CO3	—	—	—	Khí	Kết tủa	Khí, kết tủa
Na2SO4	—	—	—	—	Kết tủa	Kết tủa
HCl	—	Khí	—	—	—	Khí
Ba(NO3)2	—	Kết tủa	Kết tủa	—	—	2 kết tủa

Nhận xét:

Ở dung dịch nào không có hiện tượng gì thì đó là dung dịch NaCl. Ở dung dịch nào có một trường hợp thoát khí và một trường hợp kết tủa là dung dịch K₂CO₃.

K₂CO₃ + 2HCl → 2KCl + H₂O + CO₂ (1)

K₂CO₃ + Ba(NO₃)₂ → 2KNO₃ + BaCO₃ (2)

Ở dung dịch nào có một trường hợp kết tủa là dung dịch Na₂SO₄:

Na₂SO₄ + Ba(NO₃)₂ → 2NaNO₃ + BaSO₄ (3)

Ở dung dịch nào có một trường hợp thoát khí là dung dịch HCl: Phương trình (1)

Ở dung dịch nào có hai trường hợp kết tủa là dung dịch Ba(NO₃)₂: Phương trình (2) và (3).

a) Hãy nêu những phản ứng ở nhóm chức của anđêhit và của xeton, cho thí dụ minh họa. b) Hãy nêu các phản ứng có thể dùng để phân biệt anđehit và xeton, cho thí dụ minh họa.

Cơ bản - Tự luận

Đáp án:

a) Các phản ứng ở nhóm chức của anđehit và xeton:

- Phản ứng cộng hidro (phản ứng khử)

Khi có xúc tác Ni đun nóng, anđehit cộng hidro tạo ra ancol bậc I, xeton cộng hidro tạo ra ancol bậc II

- Phản ứng với chất oxi hóa

    + Tác dụng với Br₂ và KMnO₄

RCH=O + Br₂ + H₂O → RCOOH + 2HBr

    + Tác dụng với AgNO₃/NH₃

R-CH=O + 2[Ag(NH₃)₂]OH → R-COONH₄ + 2Ag + 3NH₃ + H2O

b) - Phản ứng có thể dùng để phân biệt andehit và xeton là phản ứng tráng gương

Ví dụ: Phân biệt anđehit axetic và axeton

Sử dụng AgNO₃/NH₃: Chất xảy ra phản ứng tạo kết tủa màu bạc bám ở thành ống nghiệm là anđehit axetic

CH₃CH=O + 2[Ag(NH₃)₂]OH → CH₃COONH₄ + 2Ag + 3NH₃ + H₂O

- Hoặc có thể sử dụng nước brom: anđehit dễ bị oxi hóa nên làm mất màu nước brom, còn xeton khó bị oxi hóa

Ví dụ: phân biệt CH₃COCH₃ và CH₃CH₂CHO.

Dùng dung dịch nước brom nhận biết được CH₃CH₂CHO vì nó làm mất màu dung dịch nước brom.

CH₃CH₂CHO + Br₂ + H₂O → CH₃CH₂COOH + 2HBr

Hãy viết các phương trình phản ứng trong mỗi trường hợp sau: a) Magie oxit và axit nitric. b) Đồng (II) oxit và axit clohiđric. c) Nhôm oxit và axit sunfuric. d) Sắt và axit clohiđric. e) Kẽm và axit sunfuric loãng.

Cơ bản - Tự luận

Đáp án:

Phương trình hóa học của các phản ứng:

a) MgO + 2HNO₃ → Mg(NO₃)₂ + H₂O

b) CuO + 2HCl → CuCl₂ + H₂O

c) Al₂O₃ + 3H₂SO₄ → Al₂(SO₄)₃ + 3H₂O

d) Fe + 2HCl → FeCl₂ + H₂ ↑

e) Zn + H₂SO_4(loãng) → ZnSO₄ + H₂ ↑ .

Dẫn từ từ V lít khí SO2 (đktc) vào lượng dư dung dịch Br2, không thấy khí thoát ra. Thêm tiếp dung dịch BaCl2 dư vào dung dịch sau phản ứng, thu được 23,3 gam kết tủa. Tìm V?

Cơ bản - Tự luận

Đáp án:

SO₂ + Br₂ + 2H₂O → H₂SO₄ + 2HBr

BaCl2 + H₂SO₄ → BaSO₄↓ + 2HCl

n_SO2 = n_H2SO4 = 0,1 mol

⇒ V = 0,1.22,4 = 2,24 lít

Bài tập đếm số thí nghiệm sinh ra chất khí

Cơ bản - Trắc nghiệm

Đáp án:

• Câu A. 4

• Câu B. 6

• Câu C. 5

• Câu D. 2