Đun nóng hỗn hợp gồm 12 g axit đơn chức X và 9 g ancol đơn chức Y ( có xúc tác axit), giả sử phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được hỗn hợp A. Để trung hoà lượng axit X dư cần 50 g dung dịch NaOH 4%, thu được 4,1 g muối. Xác định công thức cấu tạo của X và Y.

Cơ bản - Tự luận

Đáp án:

$n_{NaOH}=\frac{4,\mathrm{5\; :\; (}}{\mathrm{100.40)}}=0,05$ (mol) 

$\Rightarrow$ n_{axit dư} = 0,05 mol

n_muối = 0,05 mol  

$\Rightarrow$ M_muối = 82 g/mol.

Vậy axit X là $C{H}_{3}COOH$.

n_{CH3COOH ban đầu} = 0,2 mol ; n_{CH3COOH phản ứng} = 0,15 mol

n_R'OH = 0,15 mol ; M_R'OH = 60 g/ mol.

Ancol Y là $C{H}_{3}C{H}_{2}C{H}_{2}OH$

Bài tập về phản ứng giữa kim loại, oxit kim loại với axit

Cơ bản - Trắc nghiệm

Đáp án:

• Câu A. x + y = 2z + 3t

• Câu B. x + y = z+ t

• Câu C. x + y = 2z + 2t

• Câu D. x + y = 3z + 2t

Trộn 0,81 gam bột Al với bột Fe2O3 và CuO rồi nung nóng để tiến hành phản ứng nhiệt nhôm, thu được hỗn hợp X. Hòa tan X trong dung dịch HNO3 loãng, nóng, thu được V lit khí NO (đktc).

Cơ bản - Tự luận

Đáp án:

 Ta có: n_A1 = 0,03 (mol)

    Các phương trình phản ứng:

    2Al + Fe₂O₃ → Al₂O₃ + 2Fe         (1)

    2Al + 3CuO → Al₂O₃ + 3Cu         (2)

    Gọi số mol Al tham gia phản ứng (1) là x, tham gia phản ứng (2) là y.

    Theo (1): n_Fe = n_Al = x (mol)

    Theo (2): n_Cu = 3/2 n_Al = 3/2.y (mol)

    Fe + 4HNO_{3 loãng} → Fe(NO₃)₃ + NO + 2H₂O         (3)

    3Cu + 8HNO_{3 loãng} → 3Cu(NO₃)₂ + 2NO + 4H₂O         (4)

    Theo (3): n_NO/( 3) = n_Fe = x (mol).

    Theo (4): n_NO/(4) = 2/3 .n_Cu = 2/3 .x. 3/2 .x .y = y(mol)

    ⇒ n_NO = x + y = 0,03 (mol) ⇒ V_NO = 0,03 x 22,4 = 0,672 (l)

Hoà tan p gam hỗn hợp X gồm CuSO4 và FeSO4 vào nước thu được dung dịch Y. Cho m gam bột Zn dư tác dụng với dung dịch Y sau phản ứng thu được m gam chất rắn. Nếu cho dung dịch Y tác dụng với BaCl2 dư thu được 27,96 gam kết tủa.

Nâng cao - Tự luận

Đáp án:

n_{↓ BaSO4} = 27,96/233 = 0,12 mol

Gọi số mol của CuSO₄ và FeSO₄ lần lượt là x và y mol.

Bảo toàn nhóm SO₄^2- ta có: x + y = 0,12 (1)

Cho m gam bột Zn dư tác dụng với dung dịch Y sau phản ứng thu được m gam chất rắn

Bảo toàn e ta có: n_Zn.2 = x.2 + y.2 → n_Zn = x + y

m rắn thu được sau thí nghiệm trên là Cu và Fe.

Theo bài ta có: m_Zn = m_Cu + m_Fe → (x + y).65 = 64x + 56y → x – 9y = 0 (2)

Từ (1) và (2) ta có: x = 0,108 mol; y = 0,012 mol.

→ p = 0,108.160 + 0,012.152 = 19,104 gam.

Cho hỗn hợp E gồm hai este X và Y phản ứng hoàn toàn với dung dịch NaOH, thu được sản phẩm gồm muối của axit cacboxylic đơn chức và hỗn hợp hai ancol no, đơn chức, kế tiếp trong dãy đồng đẳng. Mặt khác, đốt cháy hoàn toàn 27,2 gam E cần vừa đủ 1,5 mol O2 thu được 29,12 lít khí CO2 (đktc). Xác định tên gọi của X và Y?

Nâng cao - Tự luận

Đáp án:

n_CO2 = 29,12/22,4 = 1,3 mol

E + NaOH → muối của axit cacboxylic đơn chức + hai ancol no, đơn chức, kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng

→ E là este đơn chức, kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng.

Bảo toàn khối lượng ta có:

m_H2O = m_E + m_O2 - m_CO2 = 27,2 + 1,5.32 - 1,3.44 = 18 gam

→ n_H2O = 18/18 = 1 mol

Bảo toàn nguyên tố oxi ta có: n_O(E) = 2n_CO2 + n_H2O - 2n_O2 = 2.1,3 + 1 - 2.1,5 = 0,6 mol

→ n_E = n_O(E)/2 = 0,6/2 = 0,3 mol

Nhận thấy: n_CO2 - n_H2O = n_E → X và Y là 2 este không no, đơn chức có 1 liên kết π trong gốc hiđrocacbon.

Gọi công thức chung của X là C_nH_2n-2O₂

→ Số nguyên tử cacbon trung bình của E là n = n_CO2/n_E = 1,3/0,3 = 4,33

→ Công thức phân tử của X và Y là C4H6O₂ và C5H8O₂

→ Công thức cấu tạo của X: CH₂=CHCOOCH₃ và Y: CH₂=CHCOOCH₂CH₃

Tên gọi của X và Y lần lượt là metyl acrylat và etyl acrylat.