Thế nào là phản ứng thế, phản ứng cộng, phản ứng tách? Cho thí dụ minh hoạ

Cơ bản - Tự luận

Đáp án:

 

 

 

 

 

Phản ứng thế

Phản ứng thế là phản ứng trong đó một nguyên tử hoặc nhóm nguyên tử trong phân tử hợp chất hữu cơ bị thay thế bởi một nguyên tử hoặc nhóm nguyên tử khác.

• Ví dụ: CH₄ + Cl₂ --as-->CH₃Cl + HCl

Phản ứng cộng

Phản ứng cộng là phản ứng trong đó phân tử hợp chất hữu cơ kết hợp với phân tử khác tạo thành phân tử hợp chất mới.

• Ví dụ: C₂H₄  +  Br₂  →  C₂H₄Br₂

Phản ứng tách

Phản ứng tách là phản ứng trong đó một hay nhiều nguyên tử bị tách ra khỏi phân tử hợp chất hữu cơ.

• Ví dụ: CH₃ – CH₂ – OH --H₂SO₄, 170⁰C--> CH₂ = CH₂  + H₂O

 

 

 

 

 

 

 

 

Thực hành: Tính chất hóa học của bazơ và muối

Cơ bản - Tự luận

Đáp án:

1. Tính chất hóa học của bazơ.

Thí nghiệm 1: Natri hiđroxit tác dụng với muối.

Hiện tượng: Xuất hiện kết tủa màu nâu đỏ.

Giải thích: dung dịch NaOH tác dụng với dung dịch FeCl₃ tạo ra kết tủa Fe(OH)₃ nâu đỏ.

Phương trình: 3NaOH + FeCl₃ → Fe(OH)₃ + 3NaCl.

Kết luận: Bazơ kiềm tác dụng với muối tạo thành bazơ mới và muối mới.

Thí nghiệm 2: Đồng (II) hiđroxit tác dụng với axit.

Hiện tượng: Kết tủa tan tạo dung dịch trong suốt màu xanh lam.

Giải thích: Kết tủa tan là do HCl tác dụng với Cu(OH)₂ tạo dd trong suốt màu xanh lam.

Phương trình: Cu(OH)₂ + 2HCl → CuCl₂ + 2H₂O.

Kết luận: Bazơ tác dụng với dung dịch axit tạo muối và nước.

2. Tính chất hóa học của muối.

Thí nghiệm 3: Đồng (II) sunfat tác dụng với kim loại.

Hiện tượng: Trên đinh sắt xuất hiện lớp chất rắn màu đỏ.

Giải thích: Fe đẩy Cu ra khỏi dung dịch muối CuSO₄. Cu bám vào trên bề mặt đinh sắt.

Phương trình: Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu.

Kết luận: Kim loại mạnh đẩy kim loại yếu ra khỏi muối tạo muối mới và giải phóng kim loại.

Thí nghiệm 4: Bari clorua tác dụng với muối

Hiện tượng: Xuất hiện kết tủa trắng không tan.

Giải thích: BaCl₂ tác dụng với Na₂SO₄ tạo ra BaSO₄ màu trắng không tan.

Phương trình: BaCl₂ + Na₂SO₄ → BaSO₄ + 2NaCl.

Kết luận: Muối tác dụng với muối tạo thành hai muối mới trong đó có 1 muối không tan.

Thí nghiệm 5: Bari clorua tác dụng với axit.

Hiện tượng: Xuất hiện kết tủa trắng.

Giải thích: BaCl₂ tác dụng với H₂SO₄ tạo ra kết tủa trắng BaSO₄.

Phương trình: BaCl₂ + H₂SO₄ → BaSO₄ + 2HCl.

Kết luận: Muối tác dụng với axit tạo muối mới không tan và axit mới.

Trong các chất sau đây: a) C2H5OH. b) CH3COOH. c) CH3CH2CH2OH. d) CH3CH2COOH. Chất nào tác dụng được với Na, NaOH, Mg, CaO? Viết các phương trình hóa học.

Cơ bản - Tự luận

Đáp án:

Chất tác dụng với Na là: a, b, c, d (do có gốc OH).

Chất tác dụng với NaOH là: b, d (do có gốc COOH).

Chất tác dụng với Mg là: b, d (do có gốc COOH).

Chất tác dụng với CaO là: b, d (do có gốc COOH).

Phương trình phản ứng:

Bài tập đếm số thí nghiệm thu được kết tủa

Cơ bản - Trắc nghiệm

Đáp án:

• Câu A. 1

• Câu B. 4

• Câu C. 3

• Câu D. 2

Lập các phương trình hóa học sau và cho biết As, Bi và Sb2O3 thể hiện tính chất gì? a) As + HNO3 → H3ASO4 + H2O b) Bi + HNO3 → Bi(NO3)3+ NO + H2O c) Sb2O3 + HCl → SbCl3 + H2O d) Sb2O3 + NaOH → NaSbO2 + H2O

Cơ bản - Tự luận

Đáp án:

a) As + 5HNO₃ → H₃ASO₄ + H₂O + 5NO₂ (As: chất khử)

b) Bi + 4HNO₃ → Bi(NO₃)₃+ NO + 2H₂O    (Bi: chất khử)

c) Sb₂O₃ + 6HCl → 2SbCl₃ + 3H₂O (Sb₂O₃ đóng vai trò bazơ)

d) Sb₂O₃ + 2NaOH → 2NaSbO₂ + H₂O (Sb₂O₃ đóng vai trò axit)

Vậy Sb₂O₃ là hợp chất lưỡng tính.