Tổng số miligam KOH để trung hòa hết lượng axit tự do và xà phòng hóa hết lượng este trong 1 gam chất béo gọi là chỉ số xà phòng hóa của chất béo. Tính chỉ số xà phòng hóa của mẫu chất béo có chỉ số axit bằng 7 chứa tristearoylglixerol còn lẫn một lượng axit stearic.

Cơ bản - Tự luận

Đáp án:

Chỉ số axit của mẫu chất béo tristearoylglixerol trên là 7. Nghĩa là cần 7mg KOH (= 0,007g KOH) trung hòa axit tự do trong 1 g chất béo

⇒ n_KOH = 0,007/56 = 0,125.10^-3 mol

⇒ naxit stearic = n_KOH = 0,125.10^-3 mol

(axit stearic: C₁₇H₃₅COOH) ⇒ m_{axit stearic} = 0,125.10^-3. 284 = 35,5.10^-3g

⇒ Lượng tristearoylglixerol (C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅ có trong 1g chất béo là: 1- 35,5.10^-3 = 0,9645 g

n_{(C17H35COO)3C3H5} =0,9645/890 = 1,0837.10^-3 mol

Phương trình hóa học

(C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅ + 3KOH → 3C₁₇H₃₅COOK + C₃H₅(OH)₃

⇒ n_KOH = 3. n_{(C17H35COO)3C3H5} = 3. 1,0837.10^-3 = 3,2511.10^-3 mol

Số g KOH tham gia xà phòng hóa = 3,2511.10-³. 56 ≈ 182.10^-3g = 182mg

Bài tập về danh pháp của este

Cơ bản - Trắc nghiệm

Đáp án:

• Câu A. CH3COOCH3

• Câu B. CH3COOC2H5

• Câu C. HCOOC2H5

• Câu D. HCOOCH3

Thực hành: Tính chất của rượu và axit

Cơ bản - Tự luận

Đáp án:

1. Thí nghiệm 1: Tính axit của axit axetic

Hiện tượng: Khi cho CuO vào axit axetic

Ống 1: Quỳ tím chuyển sang màu đỏ.

Ống 2: Bọt khí thoát ra từ mảnh kẽm.

Ống 3: Sủi bọt khí.

Ống 4: chất rắn tan dần,dung dịch chuyển thành màu xanh lam

Phương trình phản ứng:

Ống nghiệm 2: Zn + 2CH₃COOH → (CH₃COO)₂Zn + H₂.

Ống nghiệm 3: CaCO₃ + 2CH₃COOH → (CH₃COO)₂Ca + CO₂ + H₂O.

Ống nghiệm 4: CuO + 2CH₃COOH → (CH₃COO)₂Cu + H₂O.

2. Thí nghiệm 2: Phản ứng của rượu etylic với axit axetic

Hiện tượng: Hỗn hợp bốc hơi, ở ống nghiệm B có chất lỏng không màu, mùi thơm, không tan trong nước nhẹ hơn nước.

PTPU: C₂H₅OH + CH₃COOH → CH₃COOC₂H₅ + H₂O.

Đốt cháy hoàn toàn 4,4 gam hợp chất hữu cơ X ( C, H, O ). Dẫn sản phẩm cháy lần lượt qua bình (1) đựng dung dịch H2SO4 đặc, bình (2) đựng dung dịch Ca(OH)2 dư. Sau thí nghiệm, khối lượng bình (1) tăng 3,6 gam, ở bình (2) có 20 gam kết tủa. Tỉ khối của X đối với hiđro là 30. Xác định công thức của phân tử X.

Cơ bản - Tự luận

Đáp án:

Đặt CTPT của X là C_xH_yO_z

M_X = 30.2 = 60 ;

n_X = 0,1 mol

Bảo toàn nguyên tố C: 0,1.x = 0,2 → x = 2

Bảo toàn nguyên tố H: 0,1y = 2.0,2 → y = 4

12.4 + 4.1 + 16z = 60 → z = 2 → CTPT: C₂H₄O₂

Để điều chế được 5,000 tấn axit nitric nồng độ 60,0% cần dùng bao nhiêu tấn amoniac? Biết rằng sự hao hụt amoniac trong quá trình sản xuất là 3,8%.

Cơ bản - Tự luận

Đáp án:

Khối lượng HNO₃ nguyên chất là: 5.60% = 3 tấn

Sơ đồ phản ứng điều chế HNO₃ từ NH₃

Theo sơ đồ điều chế n_HNO3 = n_NH3

⇒ m_NH3 = 3/63 . 17 = 0,809524 tấn

Khối lượng NH₃ hao hụt là 3,8% nghĩa là hiệu suất đạt 100 - 3,8 = 96,2%

Vậy khối lương amoniac cầ dùng là: 0,809524 : 96,2% = 0,8415 tấn