Trong giờ thực hành hóa học, một nhóm học sinh thực hiện phản ứng của kim loại Cu tác dụng với HNO3 đặc và HNO3 loãng . a) Hãy cho biết trong thí nghiệm đó, chất nào gây ô nhiễm môi trường không khí. Giải thích và viết các phương trình hóa học. b) Hãy chọn biện pháp xử lí tốt nhất trong các biện pháp sau đây để chống ô nhiễm không khí trong phòng thí nghiệm; A. Sau thí nghiệm nút ống nghiệm bằng bông có tẩm nước vôi B. Sau thí nghiệm nút ống nghiệm bằng bông có tẩm giấm ăn. C. Sau thí nghiệm nút ống nghiệm bằng bông có tẩm cồn.

Cơ bản - Tự luận

Đáp án:

Có thể tiến hành phân biệt như sau :

Bước 1 : Dùng quỳ tím phân biệt nhóm dung dịch axit và nhóm dung dịch muối.

Dung dịch nào làm quỳ tím hóa đỏ, đó là các axit $H_{2}S{O}_4,HCl,HN{O}_{3.}$

Nếu không có hiện tượng gì, đó là các dung dịch muối $K_{2}S{O}_4,KCl,KN{O}_3.$

Bước 2 : Phân biệt từng dung dịch muối và axit bằng các thuốc thử.

Dùng dung dịch $BaC{l}_2$để nhận ra dung dịch $K_{2}S{O}_4$$,H2SO4{}_{\mathrm{.}}$

Dùng dung dịch $AgN{O}_3$ để nhận ra dung dịch KCl, HCl.

Còn lại là dung dịch ${\mathrm{HNO3}}^{},KN{O}_3.$

Hãy dùng phương pháp hóa học để giải quyết hai vấn đề sau: a. Rửa lọ đựng anilin b. Khử mùi tanh của cá trước khi nấu. Biết rằng mùi tanh của cá (đặc biệt cá mè) là hỗn hợp các amin (nhiều chất là trimetylamin) và một số tạp chất khác

Cơ bản - Tự luận

Đáp án:

a. Để rửa lọ đựng anilin trước tiên ta tráng lọ bằng dung dịch axit (ví dụ HCl) rồi rửa lại bằng nước khi đó anilin biến thành muối tan (C₆H₅NH₃Cl) và sẽ bị rửa trôi theo nước.

b. Để khử mùi tanh của cá do các amin gây ra cần xử lí bằng dung dịch có tính axit không độc như giấm ăn rồi rửa lại với nước sạch

Trong một dung dịch có chứa a mol Ca2+ , b mol Mg2+ , c mol Cl− và d mol NO−3 . 1. Lập biểu thức liên hệ giữa a, b, c, d. 2. Nếu a=0,01; c=0,01; d=0,03 thì b bằng bao nhiêu ?

Nâng cao - Tự luận

Đáp án:

1. Trong một dung dịch, tổng diện tích của các cation bằng diện tích của các anion, vì vậy : 2a+2b=c+d

2. $b=\; (\frac{c+d-2\mathrm{a)/}}{2}=\; (\frac{0,01+0,03-(2.0,01))/}{2}=0,01$

Bài thực hành số 6: Tính chất các hợp chất của lưu huỳnh

Cơ bản - Tự luận

Đáp án:

1. Thí nghiệm 1: Điều chế và chứng minh tính khử của hidro sunfua

- Tiến hành TN:

   + Lắp dụng cụ điều chế H₂S từ FeS và HCl như hình vẽ

   + Đốt khí H₂S thoát ra từ ống vuốt nhọn.

- Hiện tượng: Có bọt khí mùi trứng thối thoát ra. Đốt khí thoát ra thấy cháy trong không khí cho ngọn lửa màu xanh.

PTHH: FeS + 2HCl → FeCl₂ + H₂S

2H₂S + O₂ → 2S + 2H₂O

H₂S: là chất khử

O₂: là chất oxi hóa.

- Giải thích: H₂S bị oxi hóa trong khí bởi oxi.

2. Thí nghiệm 2: Điều chế và chứng minh tính chất hóa học của lưu huỳnh đioxit

- Tiến hành TN: Lắp dụng cụ điều chế SO₂ từ Na₂SO₃ và dung dịch H₂SO₄ như hình vẽ

 + Thí nghiệm chứng minh tính khử: Dẫn khí SO₂ vào ống 1 chứa dung dịch KMnO₄ loãng

   + Thí nghiệm chứng minh tính oxi hóa: Dẫn khí H₂S (điều chế ở TN1) vào ống 2 chứa nước được dd H₂S.

Sau đó dẫn khí SO₂ và dd H₂S.

- Hiện tượng:

   + Ống 1: Khí SO₂ làm mất màu thuốc tím.

PTHH: 2KMnO₄ + 5SO₂ + 2H₂O → 2H₂SO₄ + 2MnSO₄ + K₂SO₄

KMnO₄: chất oxi hóa

SO₂: chất khử

   + Ống 2: Có hiện tượng vẩn đục, màu vàng do phản ứng tạo S.

PTHH: SO₂ + H₂S → 3S + 2H₂O

SO₂: chất oxi hóa

H₂S: chất khử

- Giải thích:

SO₂ vừa thể hiện tính khử vừa thể hiện tính oxi hóa.

3. Thí nghiệm 3: Tính oxi hóa và tính háo nước của axit sunfuric đặc.

- Tiến hành TN:

   + Thí nghiệm thể hiện tính oxi hóa: Nhỏ vài giọt H₂SO₄ đặc vào ống 1, cho tiếp 1 mảnh Cu vào ống nghiệm, đun nóng nhẹ trên ngọn lửa đèn cồn.

   + Thí nghiệm thể hiện tính háo nước: Cho 1 thìa nhỏ đường vào ống 2. Nhỏ vài giọt H₂SO₄ đặc vào ống nghiệm

- Hiện tượng:

   + Ống 1: dung dịch có bọt khí và từ không màu chuyển sang màu xanh.

PTHH: Cu + 2H₂SO₄ → CuSO₄ + SO₂ + 2H₂O

Cu: là chất khử

H₂SO₄ đặc: là chất oxi hóa

   + Ống 2: Phản ứng tạo chất rắn màu đen không tan là cacbon, có hiện tượng sủi bọt khí trào ra do C bị oxi hóa bởi H₂SO₄ đặc tạo CO¬2 và SO₂

PTHH: C₁₂H₂₂O₁₁ -^{H₂SO_4đặc}→ 11H₂O + 12C

C + 2H₂SO₄ → CO₂ + 2SO₂ + 2H₂O

C: chất khử

H₂SO₄: chất oxi hóa

- Giải thích: H₂SO₄ đặc có tính oxi hóa mạnh, oxi hóa được hầu hết kim loại và giải phóng khí ( các sản phẩm khử khác nhau của S+6)

H₂SO₄ đặc có tính háo nước, nên cacbohidrat tác dụng với H₂SO₄ đặc bị biến thành cacbon (than).

Hãy cho biết: a. Nguyên tắc sản xuất gang và nguyên tắc sản xuất thép. b. Những nguyên liệu sản xuất gang và sản xuất thép. c. Các phản ứng hóa học xảy ra trong quá trình luyện gang và luyện thép.

Cơ bản - Tự luận

Đáp án:

a. Nguyên tắc sản xuất gang: Dùng CO khử oxit sất thành sất theo từng giai đoạn:

Fe₂O₃ → Fe₃O₄ → FeO → Fe

Nguyên tắc sản xuất thép: Oxi hóa các tạp chất trong gang.

b. Những nguyên liệu sản xuất gang : Quặng sắt, chất chảy, than cốc

Những nguyên liệu sản xuất thép: Gang trắng hay gang xám. Sắt thép phế liệu, chất chảy là CaO. nhiên liệu là dầu ma dút, khí đốt, khí oxi.

c. Các phản ứng hóa học xảy ra trong quá trình luyện gang và luyện thép

Luyện gang

– Phản ứng tạo chất khử $CO$

$C+O_2\to C{O}_2+Q;C{O}_2+C\to 2CO–Q$

  – Phản ứng khử oxit sắt:

$\begin{array}{c}3F{e}_2{O}_3+CO\to 2F{e}_3{O}_4+C{O}_2\uparrow \end{array}$

$\begin{array}{cc}& F{e}_3{O}_4+CO\to 3Fe{O}^{}+C{O}_2\uparrow \\ & FeO+CO\to Fe+C{O}_2\uparrow \end{array}$

$\begin{array}{r}FeO+CO\to Fe+C{O}_2\uparrow \end{array}$

  – Phản ứng tạo xỉ

$\begin{array}{c}CaC{O}_3\to CaO+C{O}_2\uparrow \end{array}$

$\begin{array}{cc}& CaO+Si{O}_2\to CaSi{O}_3\left(canxisilicat\right)\end{array}$

Luyện thép

$\begin{array}{cc}& C+O_2\to C{O}_2\end{array}$

$\begin{array}{c}S+O_2\to S{O}_2\end{array}$

$\begin{array}{cc}& Si+O_2\to Si{O}_2\end{array}$