Tổng số miligam KOH để trung hòa hết lượng axit tự do và xà phòng hóa hết lượng este trong 1 gam chất béo gọi là chỉ số xà phòng hóa của chất béo. Tính chỉ số xà phòng hóa của mẫu chất béo có chỉ số axit bằng 7 chứa tristearoylglixerol còn lẫn một lượng axit stearic.

Cơ bản - Tự luận

Đáp án:

Chỉ số axit của mẫu chất béo tristearoylglixerol trên là 7. Nghĩa là cần 7mg KOH (= 0,007g KOH) trung hòa axit tự do trong 1 g chất béo

⇒ n_KOH = 0,007/56 = 0,125.10^-3 mol

⇒ naxit stearic = n_KOH = 0,125.10^-3 mol

(axit stearic: C₁₇H₃₅COOH) ⇒ m_{axit stearic} = 0,125.10^-3. 284 = 35,5.10^-3g

⇒ Lượng tristearoylglixerol (C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅ có trong 1g chất béo là: 1- 35,5.10^-3 = 0,9645 g

n_{(C17H35COO)3C3H5} =0,9645/890 = 1,0837.10^-3 mol

Phương trình hóa học

(C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅ + 3KOH → 3C₁₇H₃₅COOK + C₃H₅(OH)₃

⇒ n_KOH = 3. n_{(C17H35COO)3C3H5} = 3. 1,0837.10^-3 = 3,2511.10^-3 mol

Số g KOH tham gia xà phòng hóa = 3,2511.10-³. 56 ≈ 182.10^-3g = 182mg

Hỗn hợp X chứa ba este đều mạch hở gồm hai este đơn chức và một este đa chức, không no chứa một liên kết đôi C=C; trong mỗi phân tử este chỉ chứa một loại nhóm chức. Đốt cháy hoàn toàn m gam X cần vừa đủ 0,775 mol O2 thu được CO2 và 0,63 mol H2O. Nếu thủy phân m gam X trên trong dung dịch NaOH (dư), thu được hỗn hợp Y chứa 2 ancol no có cùng số nguyên tử cacbon và hỗn hợp Z chứa 0,22 mol hai muối. Mặt khác, đốt cháy hoàn toàn Y thu được 0,4 mol CO2 và 0,6 mol H2O. Phần trăm khối lượng của este có phân tử khối lớn nhất trong X?

Nâng cao - Tự luận

Đáp án:

Ta có: nY = nH₂O - nCO₂ = 0,2 mol

=> C_Y = nCO₂ : nY = 2

=> Y gồm C₂H₅OH (0,18); C₂H₄(OH)₂ (0,02)

Quy đổi X thành HCOOC₂H₅ (0,18);  (HCOO)₂C₂H₄ (0,02); H₂ (x); CH₂ (y)

nO₂ = 0,18.3,5 + 0,02.3,5 + 0,5x + 1,5y = 0,775

nH₂O = 0,18.3 + 0,02.3 + x + y = 0,63

=> x = -0,03 và y = 0,06

Do este đa chức có 1 nối đôi C=C và sản phẩm chỉ có 2 muối nên X gồm:

CH₂=CHCOOCH₂CH₂OOCH (0,02)

=> %m = 17,5%

CH₂=CHCOOC₂H₅ (0,01); HCOOC₂H₅ (0,17)

Xác định chất có khản năng tác dụng với dung dịch NaOH

Cơ bản - Trắc nghiệm

Đáp án:

• Câu A. 5

• Câu B. 2

• Câu C. 4

• Câu D. 3

Đun nóng mạnh hỗn hợp gồm 28g bột sắt và 20g bột lưu huỳnh thu được 44g chất sắt (II) sunfua (FeS) màu xám. Biết rằng, để cho phản ứng hóa hợp xảy ra hết người ta đã lấy dư lưu huỳnh. Tính khối lượng lưu huỳnh lấy dư.

Cơ bản - Tự luận

Đáp án:

 Theo định luật bảo toàn khối lượng, ta có công thức khối lượng của phản ứng:

    m_Fe + m_S = m_FeS

   Khối lượng lưu huỳnh đã hóa hợp với sắt là:

   m_S = m_FeS – m_Fe = 44 – 28 = 16(g)

   Khối lượng lưu huỳnh lấy dư: 20 – 16 = 4 (g)

Xác định công thức cấu tạo của este dựa vào danh pháp

Cơ bản - Trắc nghiệm

Đáp án:

• Câu A. C2H5COOCH3.

• Câu B. CH3COOCH3.

• Câu C. CH3COOC2H5.

• Câu D. CH3CH2COOC2H5.