Thực hành Tính axit-bazơ - Phản ứng trao đổi ion trong dung dịch

Cơ bản - Tự luận

Đáp án:

Thí nghiệm 1 : Tính axit – bazo

- Tiến hành TN:

    + Đặt 4 mẩu giấy chỉ thị pH lên mặt kính đồng hồ.

    + Lần lượt nhỏ lên các mẩu giấy đó 1 giọt dd HCl 0,1M, 1 giọt dd NH₄Cl, 1 giọt dd CH₃COONa, 1 giọt dd NaOH.

- Hiện tượng :

    + HCl làm mẩu giấy pH chuyển màu cam ⇒ HCl có tính axit mạnh

    + NH₄Cl làm mẩu giấy pH chuyển màu vàng nhạt ⇒ NH₄Cl có tính axit yếu

    + CH₃COONa làm mẩu giấy pH chuyển màu xanh nhạt ⇒ CH₃COONa có tính bazo yếu

    + NaOH làm mẩu giấy pH chuyển màu xanh dương ⇒ NaOH có tính bazo mạnh

(Lưu ý : màu sắc chỉ mang tính chất tương đối, cần quan sát kĩ thí nghiệm làm thực tế.)

- Giải thích : Tùy vào nồng độ axit, bazo mà làm giấy pH chuyển màu khác nhau.

Thí nghiệm 2 : Phản ứng trao đổi ion trong dung dịch các chất điện li

Thí nghiệm a:

- Tiến hành TN : Cho 2ml dd Na₂CO_3 đặc vào ống nghiệm đựng khoảng 2ml dd CaCl_2 đặc.

- Hiện tượng : Xuất hiện kết tủa trắng

- Giải thích : 2 dd đã phản ứng với nhau tạo ra chất kết tủa là CaCO₃

PTHH : CaCl₂ + Na₂CO₃ → 2NaCl + CaCO₃ ( Ca²⁺ + CO₃^2- → CaCO₃)

Thí nghiệm b:

- Tiến hành TN: Hòa tan kết tủa CaCO₃ ở thí nghiệm a bằng dd HCl loãng.

- Hiện tượng: Xuất hiện bọt khí thoát ra

- Giải thích: HCl đã hòa tan kết tủa CaCO₃ và sinh ra khí CO₂.

PTHH: CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + H₂O + CO₂

(CaCO₃ + 2H⁺ → Ca²⁺ + CO₂ + H₂O)

Thí nghiệm c:

- Tiến hành TN:

    + Cho vào 2 ống nghiệm khoảng 2ml dd NaOH

    + Nhỏ vào đó vài giọt dd phenolphtalein

    + Nhỏ từ từ dd HCl loãng vào ống nghiệm trên, vừa nhỏ vừa lắc cho tới khi mất màu

- Hiện tượng: Lúc đầu ống nghiệm chỉ có dd NaOH ⇒ phenolphtalein chuyển màu hồng. Sau khi nhỏ từ từ dd HCl vào màu hồng nhạt dần tới khi dư dd HCl màu hồng biến mất.

- Giải thích: dd NaOH có tính bazo làm phenolphtalenin chuyển màu hồng. Khi thêm HCl nồng độ dd NaOH giảm dần (do NaOH tác dụng với HCl) tới khi HCl dư, dung dịch có tính axit nên màu hồng biến mất.

HCl + NaOH → NaCl + H₂O (H⁺ + OH^- → H₂O)

Thí nghiệm d:

- Tiến hành TN:

    + Cho vào ống nghiệm 2ml dd ZnSO₄, thêm tiếp vào đó 4ml dd NaOH để đảm bảo phản ứng vừa đủ tạo kết tủa, ta thu được kết tủa Zn(OH)₂. Thêm tiếp NaOH từ từ cho tới dư. Quan sát hiện tượng

- Hiện tượng: Lúc đầu phản ứng tạo kết tủa trắng. Khi cho thêm NaOH tới dư, kết tủa tan dần tạo dung dịch trong suốt

- Giải thích:

    + dd ZnSO₄ và dd NaOH đã phản ứng với nhau tạo ra kết tủa là Zn(OH)₂

    + Zn(OH)₂ thể hiện tính lưỡng tính nên tan được trong dd NaOH

PTHH : ZnSO₄ + 2NaOH → Zn(OH)₂ + Na₂SO₄

(Zn²⁺ + 2OH^- → Zn(OH)₂)

Zn(OH)₂ + 2NaOH → Na₂ZnO₂ + 2H₂O

(Zn(OH)₂ + 2OH^- → ZnO₂^2- + 2H₂O)

Xác định công thức muối của kim loại

Cơ bản - Trắc nghiệm

Đáp án:

• Câu A. CuSO4

• Câu B. FeSO4

• Câu C. MgSO4

• Câu D. ZnSO4

Hỗn hợp X gồm các triglixerit trong phân tử đều chứa axit stearic, axit oleic, axit linoleic. Đốt cháy hoàn toàn m gam X cần a mol O2 thu được 0,285 mol CO2 . Xà phòng hóa hoàn toàn m gam X bằng dung dịch NaOH vừa đủ được m1 gam muối. Giá trị a và m1

Cơ bản - Tự luận

Đáp án:

X  có công thức phân tử là C₅₇H₁₀₄O₆

→ n_X = n_CO2/57 = 0,285/57 = 0,005 (mol)

→ n_H2O = 104/2. n_X = 104/2. 0,005 = 0,26 (mol)

BTNT O ta có:  6n_X + 2n_O2 = 2n_CO2 + n_H2O

→ 6.0,005 + 2n_O2 = 2.0,285 + 0,26

→ n_O2 = a = 0,4 (mol)

Muối thu được gồm: C₁₇H₃₅COONa: 0,005 (mol); C₁₇H₃₃COONa: 0,005 (mol); C₁₇H₃₁COONa: 0,005 (mol)

→ m₁ = 0,005. (306 + 304 + 302) = 4,56 (g)

Khi pha loãng dần dần axit sunfuric đặc, người ta thấy độ dẫn điện của dung dịch lúc đầu tăng dần sau đólại giảm dần. Hãy giải thích hiện tượng.

Cơ bản - Tự luận

Đáp án:

Axit sunfuric phân li như sau :

$H_{2}S{O}_4\to H^{+}+HS{O}^{}$₄^{${}^{}$}$\text{điện li hoàn toàn.}$

$\stackrel{}{}{\mathrm{<=>}}^{}$H⁺+SO²⁻₄  :K=10⁻²

Lúc đầu khi pha loãng dung dịch, độ điện li tăng lên làm tăng nồng độ ion, do đó dẫ điện tăng. Trong dung dịch rất loãng, sự điện li coi như hoàn toàn, lúc đó nếu tiếp tục pha loãng thì nồng độ ion giảm làm cho độ dẫn điện giảm.

Hỗn hợp X gồm ba este đơn chức. Đốt cháy hoàn toàn 8,08 gam X trong O2, thu được H2O và 0,36 mol CO2. Mặt khác, cho 8,08 gam X phản ứng vừa đủ với dung dịch NaOH, thu được 2,98 gam hỗn hợp Y gồm hai ancol đồng đẳng kế tiếp và dung dịch chứa 9,54 gam hỗn hợp ba muối. Đun nóng toàn bộ Y với H2SO4 đặc, thu được tối đa 2,26 gam hỗn hợp ba ete. Phần trăm khối lượng của este có phân tử khối nhỏ nhất trong X là

Nâng cao - Tự luận

Đáp án:

Ta có: nH2O = (mY - mEste) : 18 = 0,04 mol

--> nY = 0,08 mol

--> MY = 37,25

--> Y gồm CH₃OH (0,05) và C₂H₅OH (0,03)

n_{este của ancol} = 0,08 và n_{este của phenol} = x

Bảo toàn khối lượng: 8,08 + 40(2x + 0,08) = 9,54 + 2,98 + 18x

 x = 0,02

Quy đổi muối thành HCOONa (0,08 + 0,02 = 0,1), C₆H₅ONa (0,02), CH₂ (u), H₂ (v)

m_muối = 0,1.68 + 0,02.116 + 14u + 2v = 9,54

Bảo toàn C  0,1 + 0,02.6 + u + n_C(Y) = 0,36

 Muối gồm HCOONa (0,07); CH₃COONa (0,03) và C₆H₅ONa (0,02)

Các este gồm: HCOOCH₃: 0,05  %HCOOCH₃ = 37,13%

CH₃COOC₂H₅: 0,03

HCOOC₆H₅: 0,02